همه چیز راجع به تراس، بالکن و ایوان
در ادامه به مفهوم تراس، بالکن و ایوان در معماری می پردازیم و تفاوت آن را مورد بررسی قرار می دهیم.
تراس چیست؟
یکی از فضا های تشکیل دهنده ساختمان ها و آپارتمان ها، تراس ها هستند. با توجه به این که در زندگی شهری با کمبود فضای سبز مواجه هستیم، طراحان داخلی و افراد شاغل در صنعت ساخت و ساز اقدام به اختصاص بخشی از مساحت ساختمان به طراحی تراس می‌کنند. به طور کلی مفهوم تراس، فضایی بدون سقف که به بنا متصل است تراس می گویند. با توجه به اینکه تراس از اجزای یک ساختمان محسوب می شود اما مساحتش در بنا به حساب نمی آید و فضایی مشاع است. تراس ها به‌طور معمول دارای عرض کم در حدود یک متر و طول بیشتری هستند اما این یک اصل کلی و ثابتی نیست و می توان تراس ها را به ابعاد و اشکال خاص دیگری نیز دید. تراس یک واژه فارسی نیست و از زبان دیگر وارد زبان فارسی شده. بهار خواب جایگزین تراس در فارسی می باشد.
کاربری تراس چیست؟
همانطور که گفتیم تراس به معنی فضایی متصل به بنا و بدون سقف است که عموما رو به حیاط، منظره خاص و یا فضای سبز می باشد و جهت قدم زدن، استراحت، نشستن و یا حتی خوابیدن بکار گرفته می شود. تراس ها اغلب در بنا هایی مانند دفاتر کار و یا منازل مسکونی بیشتر کاربرد دارد.
اصول طراحی تراس
تراس یک فضای بدون سقف است که به بنای ساختمان متصل است. اولین طراحی تراس در معماری ساختمان یکی از دغدغه های سازندگان است. تراس یکی از بخش های ساختمان محسوب میشود اما در محاسبه مساحت، آن را محاسبه نمیکنند. در واقع میتوان گفت، تراس فضای مشاع در ساختمان است. تراس را میتوان در ابعاد و اشکال خاص، با توجه به ایده و نظر مالک ساخت. اصولا تراس را در عرض کم و طول یک متر یا بیشتر در نظر میگیرند. تراس واژه ای غیر فارسی است که معادل آن در فارسی با واژه بهار خواب مرتبط هستند.
انواع تراس و طراحی آنها
تراس یکی از فضا های نیمه باز ساختمان مسکونی یا اداری است و دیزاین تراس بدون سقف یکی از اصلی ترین برنامه های معماری محسوب میشود. برای دیزاین انواع تراس باید به هدف استفاده از آن دقت نمود. نوع استفاده از فضای تراس، در طراحی آن کمک بسیار زیادی می کند. تراس ها دارای انواع مختلفی هستند که هر شخص با توجه به نیاز خود، یکی از انواع تراس را در طراحی ساختمان خود استفاده میکند. در دیزاین تراس باید در استفاده از مواد و متریال پایه دقت کافی داشت و با سلیقه مصرف کننده تراس یکی باشد. انواع تراس عبارت است از:
- تراس سنتی
- تراس بوهمانی
- تراس روستایی
- تراس آپارتمانی
- تراس باغچه ای
- و…
بالکن چیست؟
بالکن ها فضاهایی مسقف هستند که حداقل یک طرف آن رو به فضای بیرونی دارند، گاهی بالکن هادو طرف و گاهی سه طرف باز رو به فضای مجاور دارند. در این فضا قسمت های بسته فضا شامل نیم دیوار، نرده یا ترکیب این دو با دیوار است. لازم به ذکر است که مساحت بالکن ها در مساحت بنا محاسبه می شود.
ویژگی های یک بالکن چیست ؟
- فضاییست مسقف
- حداقل از یک طرف رو به فضای بیرون است.
- بالکن ها معمولا در طبقات بالا اجرا می شوند.
- حداکثر تا سه طرف باز و رو به بیرون می باشد.
- مساحت بالکن ها در مساحت بنا محاسبه می شوند.
- پلان بالکن ها متناسب با شرایط بنا دارای اشکال مختلفی است.
- عموما بالکن ها با نرده، دیوار های کوتاه و یا سایر جزئیات همراه هستند.
- بعضی بالکن ها توسط شیشه های شفاف و یا مات پوشانده و بسته می شوند.
طراحی دکوراسیون بالکن
بیشتر افراد به ویژه ایرانی ها از بالکن ها استفاده درستی نمیکنند. چراکه بالکن ها در خانه ها تبدیل به نگهداری وسایل به درد نخور شده است. این روز ها که متراژ خانه ها کم شده است، بهتر است برای حفظ و تقویت روحیه افراد خانواده خود، دکوراسیون داخلی بالکن منزل خود را طراحی و تزئین کنید تا فضایی زیبا را برای خانه خود ایجاد کنید. برای اینکه بدانید دکوراسیون بالکن خود را باید چگونه طراحی کنید، بهتر است در وهله اول کاربرد و نحوه استفاده از این فضای کوچک منزل خود را مشخص کنید سپس به طراحی آن اقدام کنید. عده ای از این فضا برای کتاب خواندن، لباس بافتن و گل آرایی استفاده می‌کنند.
بالکن واقعی
این نوع از انواع بالکن ساختمان، احتمالا همان چیزی است که که افراد از بالکن تصور می کنند: یک سکو که از ساختمان بیرون زده و نرده هایی که فضایی امن و عالی برای استفاده از فضای باز فراهم می کنند. این بالکن به اندازه کافی بزرگ است تا بتوان در آن راه رفت، مبلمان چید و استراحت کرد. یک بالکن واقعی، معمولا از طبقه دوم یک ساختمان به بالا در نظر گرفته می شود.
برخی از بالکن های واقعی، به عنوان تراس در داخل ساختمان قرار گرفته اند و از سقف و دیوار طبیعی برخوردارند. در این حالت با وجود تیرآهن های قدرتمندی که عمدتا به کف و سقف ساختمان محکم شده اند. ساخت این بالکن ها می تواند بسیار ایمن و پایدار باشند. بالکن های یکپارچه مثالی از این نوع از انواع بالکن های ساختمان هستند. در این نوع، با یک بالکن جاساز شده طرف هستیم به نحوی که سکوی بالکن به جای این که به نمای ساختمان اضافه شود و جلوتر از آن باشد، بخشی جدایی ناپذیر از ساختار سازه ای ساختمان است. چنین کاربردهایی غالبا در مناطق مشترک یا جایی مثل پنت هاوس استفاده می شود. گفتنی است که این کاربرد ها، غالبا بتنی هستند.
بالکن سرپوشیده
این نوع از انواع بالکن های ساختمان و همچنین بالکن های نیم اشکوب از نظر فنی بالکن نیستند، اما ساخت آنها بسیار شبیه به ساختار بالکن های واقعی است. هر دو سبک، یک سکوی مرتفع را برای دسترسی به قسمت خارجی ساختمان فراهم می کنند. بالکن سر پوشیده، بیشتر شبیه یک سکوی بیرونی سر پوشیده شده است. این نوع ساخت و ساز معمولا به دیوار خارجی ساختمان وصل است و بخشی از ساختمان به شمار می آید، اما هرگز همانند یک بالکن واقعی، به سمت خارج از ساختمان امتداد نمی یابد و بیرون نمی زند. در واقع این نوع از انواع بالکن های ساختمان، یک گالری یا اتاقی با یک یا چند طرف باز هستند و همانند اتاق های یک خانه مورد استفاده قرار می گیرد. از انواع دیگر بالکن می توان به موارد زیر که کمتر مورد استفاده قرار می گیرند نیز اشاره کرد:
- بالکن کاذب
- بالکن مصنوعی
- بالکن نیم اشکوب
ایوان چیست؟
به نشستنگاهی بلندتر از اطراف خود گفته میشود که معمولاً در بخش بیرونی بناها ساخته میشود.ایوان به بخش بیرونی ولی متصل به بنا گفته می شود که ورود و خروج به بنا از طریق آن انجام می شود و معمولا از یک یا چند طرف باز است. عموما این فضاها دارای سقف می باشند و رو به سمت حیاط هستند. ایوان ها با توجه به ساختارشان معمولا بدون ستون می باشند. حالا شاید بگویید خصوصیاتی که گفته شد با ایوان هایی که معمولا میبینید یا دیده اید تفاوت دارد! بله قطعا همینطوره چون این یک تعریف اصیل و جامع در رابطه با ایوان هاست. ابدا قرار نیست همیشه همه چیز ثابت باقی بماند.
دلایل اهمیت ایوان در معماری ایرانی چیست ؟
معماری در هر منطقه بر اساس شرایط محیطی که اقلیم و آب و هوا نیز شامل می شود شکل میگیرد. از آنجایی که بیشتر مناطق ایران دارای آب و هوای نسبتا گرم و همچنین بخشی دیگر دارای رطوبت بسیار بالایی است وجود فضا های باز اطراف خانه برای گردش هوا و ایجاد هوای خنک و مطبوع بسیار ضروری است. علاوه بر این ها چون ایوان ها محل مناسب جهت تعامل انسان ها با یکدیگر انجام فعالیت های اجتماعی خاصی و همچنین تعامل با محیط بیرون می باشد. فضایی مطلوب جهت ارتباط میان فضای بسته و باز ایجاد کرده که در روحیه و حس نشاط و سرزندگی بخصوص در مناطقی که دارای سر سبزی چشم نوازی هستند ایجاد می کند.
در مناطق گرم و خشک نیز با کمی خلاقیت و ایجاد فضای سبز در حیاط محیط مناسب و روح نوازی فراهم می شود. مهم ترین عملکرد ایوان ورودی و خروجی به بنا هست و در بناهای غیر مسکونی ایوان و به دنبال آن سردر ورودی اولین بخشی از هر بناییست که به چشم می آید. علاوه بر این ها در بحث ایوان یا ایوون خونه ها هم پس از سر در، در ورودی و حیاط این ایوون است که به چشم می آید. بنابراین همیشه سعی داشته و دارند که بهترین و عالی ترین تزئینات را برای این قسمت بنا قرار دهند.
تفاوت تراس، بالکن و ایوان چیست؟
به اعتقاد زبان شناسان، منشا واژه «بالکن»، به زبان ایتالیایی بر می گردد و از این طریق به زبان های انگلیسی، فرانسوی و روسی وارد شده با این حال، برخی معتقدند بالکن، ریشه فارسی دارد. بر اساس لغت نامه دهخدا، بالکن به احتمال زیاد، از ریشه فارسی «بالا خانه» اقتباس شده است.
نکته دیگر در خصوص واژه شناسی بالکن، شباهت ها و تفاوت های معنایی آن با «تراس»، «بهار خواب» و «ایوان» است. ایوان، تراس و بالکن که همگی از انواع فضا های نیمه باز محسوب می شوند، فضا های مسکونی را بالاتر از فضای بیرون قرار می دهند که با حضور در این فضاها، می توان تسلط مناسبی بر حیاط یا منظره بیرونی داشت و از زیبایی آن بهره مند شد. علی رغم این وجه تشابه، اگرچه ممکن است برخی اوقات این مفاهیم به جای یکدیگر به کار روند، اما بین آن ها تفاوت هایی وجود دارد که در ادامه به آن پرداخته ایم. از نظر معماری تراس فضای الحاق شده به ساختمان است و غیر مسقف می باشد.
تراس جزء مشاعات ساختمان است و در محاسبه بنای ساختمان دخالتی ندارد. به طور کلی باید بگوییم ایوان، تراس یا بالکن فضاهای مسکونی را بالاتر از فضای بیرون قرار می دهند که در صورت نشستن فرد در آن بتواند از فضای محوطه و چشم انداز مقابل لذت ببرد. بالکن ها و تراس ها امروزه کاربرد بسیاری در ساختمان سازی دارد. تشخیص تفاوت بالکن تراس و ایوان کمی مشکل است به طوری که اغلب افرادی که ازین فضاها استفاده می کنند نام درست هر فضا را نمی دانند و یا با یکدیگر اشتباه می گیرند.
تفاوت عمده تراس . بالکن
- تراس فضایی بیرونی ساختمان به حساب می آید، مساحت آن جزو مساحت کل آپارتمان به حساب نمی آید. در واقع بخش جدا از ساختمان است و البته سقف هم ندارد.
- بالکن جزو فضای داخلی آپارتمان به حساب می آید و مساحت آن به مساحت آپارتمان اضافه می شود. همچنین این فضا، سقف دارد و معمولا به یک تا ۳ جهت به فضای بیرون مشرف است.
- بالکن بخشی از ساختمان است که گاها از ساختمان بیرون زدگی داشته دارد.
مزایای تراس . بالکن . ایوان
اکنون که به تفصیل با انواع بالکن و انواع تراس آشنا شدید، بررسی برخی از مزایای این دو، خالی از لطف نخواهد بود. به طور کلی موارد زیر 10 مورد از مهم ترین و برجسته ترین مزایای وجود بالکن و تراس در ساختمان هستند:
1. ایجاد فضای بزرگ تر در ساختمان
2. امکان سپری کردن لحظاتی خوب در کنار خانواده
3. ایجاد یک فضای عالی برای معاشرت
4. ایجاد مکانی عالی برای سرو نوشیدنی و غذا
5. مکان خوبی برای خواندن یا استراحت (به ویژه در نوع با سقف آن)
6. امکان استفاده به انواع انباری
7. تنفس هوای تازه و استفاده از گل و گیاه
8. بهبود زیبایی و تاثیر در دکوراسیون داخلی
9. امکان خشک شدن لباس ها
10. تاثیر بر نمای بیرونی ساختمان
ایوان برعکس تراس و بالکن محل اصلی ورود و خروج به بناست. این عنصر دارای قدمت بیشتری نسبت به بالکن و تراس است به طوریکه می توان گفت تراس و بالکن نسل تکامل یافته ایوان ها هستند. شما می توانید برای مشاوره برای استفاده مناسب از این فضا ها در منزل و یا محیط کار خود با گروه مشاورین ما تماس بگیرید.
